بیمه نامه اجباری شخص ثالث اتومبیل
بیمه شخص ثالث اتومبیل
اختراع اتومبیل ، تولید انبوه و استفاده بسیاری از مردم از آن، در تمام جوامع تأثیرات مثبت و منفی گسترده ای به جا گذاشته است.
تأثیرات مثبت آن ایجاد سرعت در زندگی و سهولت رفت و آمد و حمل و نقل بود لیکن عوارض منفی آن ایجاد سرو صدا، آلودگی هوا و مهمتر از همه بروز تصادفات و ایجاد ضررهای مالی و جانی است .
دولتها در کشورهای مختلف با وضع مقرراتی شرکت های سازنده اتومبیل را وادار کرده اند که دائماً در کاهش آلودگی صوتی، هوا و افزایش ایمنی اتومبیل ها بکوشند و روند تکنولوژی اتومبیل نشان دهنده آنست که هر ساله اتومبیل های با کیفیت تری از نظر آلودگی صوتی، هوا و ایمنی تولید می شوند . از آنجا که اتومبیل توسط یک انسان رانده می شود و وی در معرض خطا و اشتباه قرار دارد بنابراین خطای انسانها و اشتباهات آنها در رانندگی می تواند خسارات و آسیب های زیادی به افراد دیگر و اموال آنها وارد سازد .
این امر موجب شد تا شرکت های بیمه در این زمینه وارد شده و با ارائه انواع بیمه برای اتومبیل ها به مقدار زیادی از مشکلات بکاهند . می توان گفت بدون بیمه اتومبیل، مردم در جامعه دچار مشکلات زیادی خواهند شد.
بیمه اتومبیل به سه گروه اصلی بیمه شخص ثالث ، بیمه بدنه و بیمه حوادث راننده تقسیم می شود.
- بیمه اجباری شخص ثالث اتومبیل ( مسئولیت مدنی)
معروف ترین بیمه مسئولیت ، بیمه مسئولیت شخص ثالث خودرو است که در کشور ما پر تعدادترین بیمه بازرگانی محسوب می شود. از آنجا که افراد موظف به جبران خسارت های وارده به دیگران هستند، در قوانین مدنی تمامی کشورها بر مسئولیت مدنی افراد تأکید بسیار شده است .
به قول بورگ کنشت: " اجرای قانون مسئولیت مدنی صاحبان وسیله نقلیه موتوری هر قدر دقیق و عادلانه باشد فایده ای ندارد مگر آنکه با بیمه اجباری توام باشد. " یا " قانون مسئولیت مدنی بدون بیمه اجباری نمی تواند حافظ حقوق اجتماع یا خانواده ها باشد . "
بیمۀ مسئولیت مدنی دارندۀ وسیله نقلیه موتوری زمینی درمقابل اشخاص ثالث، معروف به بیمۀ شخص ثالث ، درحال حاضر تنها بیمۀ اجباری شخص ثالث در ایران است. به عبارت دیگر، دارندۀ هر وسیله نقلیه موتوری زمینی موظف است به خاطر جبران خسارت بدنی و مالی احتمالی این وسیله به شخص ثالث ، بیمه تهیه کند. دربیمۀ اجباری شخص ثالث ، جبران برخی از خسارات ناشی از وسیلۀ نقلیه در تعهد بیمه گر نیست.
بیمه شخص ثالث چیست؟
خسارت هایی که در اثر حوادث مربوط به بیمه اتومبیل متوجه اشخاص ثالث می شود توسط بیمه شخص ثالث خودرو تحت پوشش قرار می گیرد. بیمه شخص ثالث اتومبیل اجباری بوده و تابع قوانین و مقررات خاص خود می باشد.
این بیمه یکی از انواع بیمه های مسئولیت است که راننده را در مقابل اشخاص دیگر بیمه می کند . با آنکه بیمه های بازرگانی عموماً اختیاری هستند به علت ضرورت ملی و هماهنگی با سیستم های حمایتی در جهان این بیمه اجباری شده و نیروی انتظامی مکلف گردید از تردد وسایل فاقد بیمه نامه جلوگیری کند.
بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری مصوب سال 1347 (1968 میلادی) است و در آن کلیه دارندگان وسایل نقلیه موتوری مسئول جبران خسارت های بدنی و مالی هستند که از سوی آن ها به اشخاص ثالث وارد می شود و مکلفند مسئولیت خود را بیمه کنند.
با رشد روز افزون استفاده از اتومبیل ، سایر اتومبیل ها و عابرین پیاده و دیگر شهروندان در معرض خطر تصادف قرار دارند و با وقوع چنین خطراتی دچار خسارتهای بدنی یا مالی می شوند در حالی که خود دخالتی در وقوع آن نداشته اند و قانون، اخلاق ، عرف و منطق، روا نمی داند که فردی به واسطه تقصیر فرد دیگری متحمل ضرر و زیان مادی و جانی شود. به همین واسطه قوانین مدنی، مقصر حادثه را مسئول جبران و زیان وارده به افراد خسارت دیده می داند. در واقع مالک و راننده وسایل نقلیه با تقصیر یا بدون تقصیر مسئولیت جبران زیان های ناشی از آن را بعهده دارد.
ابعاد جانی و مالی این نوع هزینه ها معمولاً مبالغ هنگفتی را در بر می گرد که تأمین وی را مختل ساخته و حتی در مواردی می تواند یک خانواده را از لحاظ اقتصادی به مرز فروپاشی برساند. هدف از بیمه مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه زمینه که در عرف جامعه به بیمه شخص ثالث معروف گشته، جبران اینگونه خسارتهاست تا هم حق اخلاقی و قانونی زیان دیده پایمال نشود و هم مقصر حادثه به واسطه تقبل هزینه های هنگفت بابت جبران زیانهای وارده، دچار عسر و حرج نگردد.
شخص ثالث کیست؟
به فردی که در حوادث رانندگی دچار آسیب و خسارت می شود، اصطلاحاً شخص ثالث گفته می شود.
شخص اول- راننده اتومبیل یا بیمه گذار
شخص دوم – شرکت بیمه یا بیمه گر
شخص سوم ( شخص ثالث)- هر کسی که توسط اتومبیلی از نظر جانی و مالی دچار آسیب و خسارت شود ( زیاندیده ) اعم از افراد پیاده ، سرنشن اتومبیل بیمه گذار، راننده یا سرنشین اتومبیل دیگری که دچار خسارت و آسیب شده باشد. شخص ثالثی که دچار آسیب و خسارت شده می تواند از راننده اتومبیل مقصر ادعای خسارت کند و راننده اتومبیل مقصر ( بیمه گذار) پرداخت این خسارت را به بیمه گر خود محول می کند.
طبق « قانون بیمۀ اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیۀ موتوری زمینی درمقابل اشخاص ثالث»، منظور از شخص ثالث، هرشخصی است که به علت وقوع حادثه برای وسیله نقلیۀ نام برده شده در بیمه نامه دچار خسارت بدنی و یا مالی شود به استثنای رانندۀ مسبب حادثه.
مزایای بیمه شخص ثالث اتومبیل :
بیمه شخص ثالث دارای مزایای فراوانی برای اجتماع، زیاندیده و مقصرین است. برخی از این مزایا به قرار زیر است :
- زیان دیده: افراد بسیاری هستند که در جامعه به دلیل رفتار نامناسب دیگران دچار ضرر و زیان به این افراد شده اند، دارای تمکن مالی کافی برای جبران خسارت وارده نیستند. در اینصورت زیاندیده، نمی تواند خسارات وارده را دریافت دارد و ممکن است زندگی او، بدلیل رفتار نادرست دیگران مختل شود. بیمه شخص ثالث می تواند خسارات این افراد را جبران کند.
- مقصرین: افراد زیادی هستند که در زندگی ناخواسته موجب زیان به افراد دیگر می شوند مثل حوادث غیرعمد در رانندگی. بعلاوه این افراد دارای تمکن مالی جبران خسارات وارده نیستند . در صورت عدم امکان پرداخت خسارت این افراد بایستی مدتها در زندان بمانند. در اینصورت زیاندیدگان موفق به دریافت خسارت نمی شوند و مقصرین نیز قادر به پرداخت خسارت نیستند. بیمه شخص ثالث می تواند به این افراد برای کمک به خسارت دیدگان کمک کند.
- جلوگیری از برخوردهای بین افراد: در موارد بروز حادثه و ایجاد خسارت، زیاندیده و مقصر هر دو به دلیل خسارت وارده تحت فشار عصبی قرار دارند و به همین دلیل احتمال دعوا و برخورد بین آنان وجود دارد . در صورت وجود بیمه شخص ثالث و پرداخت خسارت زیاندیده، آرامش بیشتری بین طرفین حادثه برقرار خواهد شد.
- تداوم کار و زندگی افراد: در مورد ایجاد خسارات و جبران آن، در صورت عدم وجود بیمه، زیاندیده و مقصر بایستی مدتها در محاکم به دنبال پی گیری دریافت خسارت باشند و مقصر نیز ممکن است، بدلیل عدم امکان پرداخت خسارت به زندان و امثال آن محکوم شود. در این صورت روال عادی کار و زندگی افراد مختل می شود در صورت وجود بیمه شخص ثالث زیاندیده و مقصر می توانند بدون مشکل به کار و زندگی عادی خود ادامه دهند.
بیمه مازاد شخص ثالث
بیمه شخص ثالث اتومبیل همان بیمه مسئولیت مدنی است لیکن این بیمه به نسبت خسارات و ابعاد آن دارای پوشش محدودی است و نمی تواند همه خسارات شخص ثالث را تأمین کند.
به همین دلیل پوشش های بیشتری برای این نوع بیمه تحت عنوان بیمه مازاد شخص ثالث ارائه می شود که بسیاری افراد با خرید آن جبران مقدار بیشتری از خسارات را بر عهده بیمه گر قرار می دهند.
بیمه مازاد در مورد خسارات جانی، احکام دادگاهها و همچنین اتومبیل های گران قیمت می تواند به بیمه گذار کمک کند .
بیمه حوادث راننده
طبق قانون بیمۀ اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی درمقابل شخص ثالث، رانندۀ مسبب حادثه شخص ثالث تلقی نمی شود.
در حوادث اتومبیل ممکن است راننده نیز دچار آسیب شود. از آنجا که رانندگان مسبب و مقصر حادثه در بیمه شخص ثالث دارای پوشش نیستند لذا در صورت خرید بیمه نامه حوادث راننده می توان برای این افراد نیز پوشش بیمه ای دریافت کرد.
خسارت بدنی راننده به علت وقوع حادثه برای اتومبیل نام برده شده در بیمۀ اجباری شخص ثالث را بیمۀ اجباری دیگری با عنوان بیمۀ حوادث راننده تأمین می کند. چون بیمۀ حوادث راننده مکمل بیمۀ شخص ثالث در پوشش خسارت بدنی حوادث ناشی از اتومبیل است معمولاً ، همراه با این بیمه ودرقالب یک بیمه نامۀ واحد عرضه می شود.
نرخ حق بیمه و تخفیف عدم خسارت و جرائم خسارت بیمه شخص ثالث
شرکت های بیمه برای تشویق بیمه گذاران برای خرید بیمه شخص ثالث تلاش می کنند تا کسانی را که از خسارت استفاده نکرده اند با تخفیف بیشتر در حق بیمه به سوی خود جلب کنند . به همین منظور بیمه گذارانی که در یکسال بیمه ای هیچگونه خساراتی دریافت نکرده باشند در صورت تمدید بیمه نامه از تخفیف مخصوصی استفاده خواهند کرد.
جدول تخفیف های بیمه شخص ثالث
تعداد سال تخفیف عدم خسارت | درصد تخفیف عدم خسارت |
1 یک سال تخفیف بیمه شخص ثالث | 5 درصد |
2 دو سال تخفیف بیمه شخص ثالث | 10 درصد |
3 سه سال تخفیف بیمه شخص ثالث | 15 درصد |
4 چهار سال تخفیف بیمه شخص ثالث | 20 درصد |
5 پنج سال تخفیف بیمه شخص ثالث | 25 درصد |
6 شش سال تخفیف بیمه شخص ثالث | 30 درصد |
7 هفت سال تخفیف بیمه شخص ثالث | 35 درصد |
8 هشت سال تخفیف بیمه شخص ثالث | 40 درصد |
9 نه سال تخفیف بیمه شخص ثالث | 45 درصد |
10 ده سال تخفیف بیمه شخص ثالث | 50 درصد |
11 یازده سال تخفیف بیمه شخص ثالث | 55 درصد |
12 دوازده سال تخفیف بیمه شخص ثالث | 60 درصد |
13 سیزده سال تخفیف بیمه شخص ثالث | 65 درصد |
14 چهارده سال تخفیف بیمه شخص ثالث | 70 درصد |
در صورت بروز خسارت، کلیه تخفیفات عدم خسارت از بین نرفته و صرفاً بخشی از تخفیفات، متناسب با نوع و تعداد خسارت، کسر شده و میزان تخفیف باقی مانده اعمال خواهد شد
جدول جریمه های خسارت بر اساس نوع و تعداد خسارت:
نوع خسارت | یک بار خسارت | دو بار خسارت | سه بار |
خسارت مالی | 20 درصد | 30 درصد | 40 درصد |
خسارت جانی | 30 درصد | 70 درصد | 100 درصد |
خسارت حوادث راننده | 30 درصد | 70 درصد | 100 درصد |
بیمه اتومبیل برون مرزی (کارت سبز)
امروزه اتومبیل های زیادی نظیر اتومبیل های شخصی، اتوبوسها و کامیونها در بین کشورهای مختلف تردد می کنند که امکان دارد این اتومبیلها در کشورهای دیگر تصادف کرده و دچار خسارت شوند یا به افراد یا اتومبیل های دیگر خسارت وارد سازند . بنابراین لازمه تردد اتومبیل ها در کشورهای دیگر داشتن بیمه است. از آنجا که شرکت های بیمه ایرانی در آن کشورهها دارای شعبه و نمایندگی نیستند لذا امکان پرداخت خسارت شخص ثالث در آن کشورها وجود ندارد بنابراین پوشش بیمه ای آنها در داخل کشور در کشورهای دیگر قابل قبول نیست.
برای چنین مواردی سازمان های بیمه ای در کشورهای مختلف نهادی را به نام " کارت سبز" بنیان گذاشته اند که بیمه گذاران عضو کارت سبز در هر کشور خسارات بیمه شخص ثالث بیمه گذاران را در آن کشور بعهده می گیرند.
ایران نیز عضو صندوق کارت سبز است و رانندگان عازم خارج از کشور نظیر کامیونداران، قبل از خروج از کشور ، بیمه کارت سبز تهیه می کنند .
در سال 1365 بیمه مرکزی دفتر بین المللی مسئولیت مدنی دارندگان وسائل نقلیه را که کارت سبز نامیده می شود با مشارکت کلیه شرکت های بیمه تأسیس کرد.
کارت سبز توسط شرکت های بیمه ای که در هر کشور اجازه صدور بیمه نامه شخص ثالث را دارند و به عضویت دفتر کارت سبز آن کشور پذیرفته شده باشند، صادر می شود .
کارت سبز چگونه عمل می کند؟
دربیمۀ شخص ثالث، جبران خسارت احتمالی اتومبیل به اشخاص ثالث درخارج از محدودۀ جغرافیایی ایران در تعهد بیمه گر نیست. اگر بیمه گذار باوسیلۀ نقلیۀ موتوری زمینی خود مانند اتومبیل سواری قصد سفر به کشورهای اروپایی و چند کشور غیر اروپایی داشته باشد با تهیۀ یک بیمه نامۀ مستقل از یک شرکت بیمه در ایران، چنین خساراتی جبران خواهد شد. این کشورها عبارتند از آلبانی، آلمان، آندورا، اتریش، اسپانیا، استونی، اسلواکی ، اسلونی، اوکراین، ایتالیا، ایرلند، ایسلند، بریتانیا، بلاروس ، بلژیک، بلغارستان، بوسنی و هرزگوین، پرتغال ، ترکیه، تونس، جمهوری چک، دانمارک، روسیه، رومانی، سوئد ، سوئیس، صربستان ، فرانسه ، فنلاند، کرواسی، لتونی، لوکزامبورگ ، لهستان ، لیتوانی، مالت، مجارستان، مراکش، مقدونیه، مولداوی، نروژ ، هلند و یونان. این بیمه نامه به علت رنگ سبز آن، کارت سبز نام دارد. بنابراین ، کارت سبز بیمه نامۀ شخص ثالث برای جبران خسارت احتمالی اتومبیل به اشخاص ثالث درمحدودۀ جغرافیایی کشورهای عضو سیستم کارت سبز است. تهیۀ کارت سبز مستلزم اخذ پلاک ترانزیت برای اتومبیل است.
دارندۀ اتومبیل، برای سفر به هرکشور دیگر به جز کشورهای عضو سیستم کارت سبز ، ناگزیر به تهیۀ بیمۀ شخص ثالث در داخل یا مرز ورودی همان کشور است.
صندوق تأمین خسارت های بدنی
طبق « قانون بیمۀ اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیۀ موتوری زمینی درمقابل شخص ثالث»، برای جبران مواردی از خسارت بدنی که دربیمۀ شخص ثالث پوشش ندارد و قابل پرداخت نیست مانند بیمه نبودن وسیلۀ نقلیه مقصر، بطلان قرار داد بیمه، تعلیق تأمین بیمه گر، فرار کردن یا شناخته نشدن مقصر حادثه یا ورشکستگی بیمه گر ، صندوق تأمین خسارت های بدنی تأسیس شده است.
برای جبران زیان چنین افرادی، صندوق تأمین خسارت های بدنی از سال 1347 در بیمه مرکزی ایران تشکیل شده است تا خسارات این قبیل افراد ار تحت شرایطی جبران کند .
مهمترین منابع درآمد این صندوق عبارت است از:
1- پنج درصد از بیمه اجباری موضوع قانون
2- جریمه وصولی از رانندگان بدون بیمه شخص ثالث
3- بیست درصد جرائم وصولی راهنمائی و رانندگی
4- و برخی اقلام دیگر
بیمۀ اجباری شخص ثالث خسارت مالی این شخص را تا مقدار محدودی جبران می کند. اگر شخص ثالث دچار خسارت مالی مازاد برحداقل مبلغ بیمه شود دارندۀ اتومبیل مقصر، خود باید مابه التفاوت این خسارت و حداقل مبلغ بیمه را بپردازد. درغیر این صورت ، از نظر قضائی مسئول خواهد بود. بیمه گران با ارائه بیمۀمکمل بر بیمۀ اجباری خسارت مالی شخص ثالث، پرداخت این گونه خسارت مازاد بر حداقل مبلغ بیمه را تعهد می کنند. چون دارندگان اتومبیل الزام قانونی به خریدن این بیمۀ مکمل ندارند اصطلاحاً بیمۀ اختیاری شخص ثالث محسوب می شود.
بیمه نامۀ شخص ثالث معمولاً دو بخش اصلی با عنوان جدول مشخصات و شرایط عمومی بیمه نامه دارد. جدول مشخصات خود چند قسمت را در بر می گیرد . درقسمت اول، شماره و تاریخ صدور بیمه نامه ، شمارۀ بیمه نامۀ سال قبل، مشخصات نماینده، کارگزار یا شعبۀ صادرکنندۀ بیمه نامه و دیگر اطلاعات مرتبط درج می شود. قسمت بعدی مشخصات بیمه گذار شامل نام ونشانی بیمه گذار و سایر اطلاعات احتمالی مرتبط را در بر دارد.
درقسمت سوم، نوع وشمارۀ پلاک اتومبیل ، شمارۀ موتور ، شمارۀ شاسی، رنگ، سال ساخت، تعداد سیلندر و نوع استفادۀ اتومبیل درج می شود. قسمت چهارم ، تاریخ شروع و پایان مدت بیمه را نشان می دهد.
قسمت بعدی تعهدات بیمه گر درصورت وقوع خسارت تحت پوشش را با دو مبلغ بیمه یا تعهد مجزا نشان می دهد. قسمت آخر، حق بیمه یا مبلغ پرداختی در ازای تعهدات بیمه گر درقسمت قبل را در بر دارد.
بخش دوم بیمه نامۀ شخص ثالث، شرایط عمومی بیمه نامه را در بر می گیرد. بیشتر شرکت های بیمه، به جای چاپ متن کامل این شرایط، قسمتی از آن را به همراه اطلاعات مورد نیاز بیمه گذار مانند نام و نشانی شعب پرداخت خسارت درج می کنند. بیمه گذار حق دارد متن کامل شرایط عمومی بیمه نامۀ شخص ثالث را از نمایندۀ بیمه یا ادارۀ صدور بیمه نامۀ شخص ثالث مطالبه کند.
شتاب و سرعت اتومبیل رابطۀ مستقیم با قدرت موتور آن دارد. علاوه بر این، درصورت برخورد اتومبیل با جسم دیگر، شدت برخورد و مقدار خسارت تابع سرعت اتومبیل است. بنابراین ، وقوع و شدت خسارت اتومبیل، رابطۀ مستقیم با قدرت موتور آن دارد. قدرت موتور اتومبیل با عوامل مختلف ، ازجمله تعداد سیلندر سنجیده می شود. هرقدر تعداد سیلندر و درنتیجه ، قدرت موتور اتومبیل بیشتر باشد نرخ حق بیمۀ آن بیشتر خواهد بود.
دارندگان اتومبیل برای مدتی که بیمه نامۀ شخص ثالث نداشته اند طبق قانون، باید جریمۀ نداشتن بیمه نامۀ شخص ثالث را بپردازند. هر راننده باید هنگام رانندگی، بیمه نامۀ شخص ثالث را به همراه داشته باشد. همراه نداشتن این بیمه نامه یکی از تخلفات رانندگی تلقی می شود و برای دارندۀ وسیلۀ نقلیه موتوری زمینی فاقد بیمه نامه شخص ثالث جریمۀ نقدی درپی دارد . علاوه بر این ، مأموران راهنمایی و رانندگی یا پلیس راه، موظف به توقیف این گونه وسایل نقلیه هستند. قانون بیمۀ اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی درمقابل شخص ثالث ، برای کاهش تعداد وسایل نقلیۀ فاقد بیمه نامۀ شخص ثالث، علاوه بر جریمۀ نقدی و توقیف این وسایل، مراجع ذی ربط را از ارائه خدمات به دارندۀ وسیلۀ نقلیه موتوری زمینی فاقد بیمه نامۀ شخص ثالث منع کرده است.
درصورت وقوع خسارت بدنی درحادثۀ رانندگی ، مرجع قضایی می تواند ازمقصر حادثه وثیقه مطالبه کند . طبق قانون بیمۀ اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیۀ موتوری زمینی درمقابل شخص ثالث، شخص مقصر درصورت داشتن بیمه نامۀ شخص ثالث برای وسیلۀ نقلیۀ مسبب حادثه ، با رعایت شرایطی، ازدادن وثیقه معاف می شود.
دارندۀ هروسیلۀ نقلیه موتوری زمینی موظف است برای جبران خسارت هرشخص دیگر که ناشی از این وسیله نقلیه باشد بیمه تهیه کند. این خسارت ممکن است درشکل خسارت بدنی شخص ثالث رخ بدهد. طبق قانون ، منظور از خسارت بدنی ، هرنوع دیه یا اَرش ناشی از صدمه ، شکستگی، نقص عضو، از کارافتادگی (جزئی یا کلی وموقت یا دائم) یا دیۀ فوت شخص ثالث است. هرینۀ پزشکی یا اصطلاحاً، هزینۀ معالجه نیز درموارد معین یک نوع خسارت بدنی تلقی می شود. درزمان وقوع خسارت بدنی، یک یا چند شخص ثالث ، ممکن است در داخل یا خارج از اتومبیل مقصر حادثه بوده و آسیب دیده باشند.
دارندۀ هروسیلۀ نقلیه موتوری زمینی موظف است برای جبران خسارت هر شخص دیگر که ناشی از این وسیله نقلیه باشد بیمه تهیه کند. این خسارت، ممکن است درشکل خسارت مالی شخص ثالث رخ بدهد. طبق قانون ، منظور از این خسارت، زیان هایی است که به اموال شخص ثالث وارد شود .
خسارت به اموال شخص ثالث اغلب به شکل خسارت به اتومبیل رخ می دهد . درصورت خسارت دیدن اموال دیگر مانند ساختمان وتیر برق، صاحبان این اموال نیز حق دارند برای جبران این خسارت به بیمه گر شخص مقصر درحادثه مراجعه کنند.
اتومبیل اغلب به علت برخورد با وسیلۀ نقلیۀ دیگر خسارت می بیند. دراین گونه خسارت معمولاً ، فقط رانندۀ یکی از دو وسیلۀ نقلیه مقصر حادثه است . پس، او یا مالک این اتومبیل موظف است خسارت وارد شده به اتومبیل دیگر را تماماً جبران کند. اما گاهی به تشخیص مأمور راهنمایی و رانندگی یا کارشناس ذی صلاح دیگر، مانند کارشناس رسمی دادگستری ، هر دو راننده در ایجاد حادثه و خسارت ناشی از آن تقصیر دارند. در این صورت مقدار خسارت قابل پرداخت متناسب با درصد تقصیر طرفین تعیین خواهد شد.
درشرع اسلام، پرداخت دیه مجازات شخصی است که به صورت غیر عمد موجب قتل، نقص عضو، صدمۀ بدنی، یا جرح شخص دیگر شده باشد. این موارد با عنوان خسارت بدنی در بیمۀ شخص ثالث پوشش دارد. به عبارت دیگر، اگرشخصی با رانندگی اتومبیل تحت پوشش در این بیمه به صورت غیر عمد به شخص ثالث خسارت بدنی وارد کند شرکت بیمه دیۀ مقرر را به شخص ثالث یا وراث قانونی او می پردازد . مقدار دیه را دادگاه براساس گزارش سازمان پزشکی قانونی در مورد میزان صدمه یا جرح شخص آسیب دیده تعیین می کند. برای اطلاع از تعریف دیه و موارد آن، مهلت پرداخت دیه، مقدار دیۀ قتل ، دیۀ اعضا، دیۀ جراحات ،دیۀ مرد وزن ، دیه در ماه حرام (شامل ماه های رجب، ذیقعده، ذیحجه و محرم) و دیگر اصطلاحات مرتبط با دیه مانند اَرش، مراجعه کنید به قانون مجازات اسلامی بخش دیات.
برای راندن هر وسیلۀ نقلیۀ موتوری زمینی، از جمله اتومبیل سواری شخصی، راننده باید مجوز این عمل یعنی گواهی نامۀ رانندگی داشته باشد. بنابراین، در تمام انواع بیمۀ اتومبیل ، بررسی و یا پرداخت خسارت بدنی و یا مالی ناشی از تصادف اتومبیل مورد نظر با اتومبیل دیگر، اشیا و یا اشخاص، با رعایت شرط بیمه نامه درمورد گواهی نامۀ رانندگی یا رانندگان ذی ربط در ایجاد حادثه انجام می شود.
حادثۀ رانندگی ممکن است جرح یا فوت یک یا چند نفر را درپی داشته باشد. درحوادث معین، گواهی نامۀ رانندگی راننده مقصر درچنین حادثه ای توقیف می شود. در این حوادث ، علاوه بر این بیمه گر طبق قا نون مجاز است مقداری از خسارت بدنی یا خسارت مالی پرداخت شده به خسارت دیدگان را از این گونه رانندگان بازیافت کند.
هرکس بخواهد با هر نوع وسیلۀ نقلیۀ موتوری زمینی رانندگی نماید باید گواهی نامۀ متناسب با رانندگی آن وسیلۀ نقلیه را دارا باشد . با متخلفان برابر قوانین ومقررات رفتار می شود (آیین نامۀ راهنمایی و رانندگی ، مادۀ 26).
پرداخت غرامت موکول به آن است که راننده مسبب حادثه، گواهی نامه رانندگی متناسب با وسیلۀ نقلیۀ مقصر حادثه داشته باشد (شرطی دربیمۀ حوادث راننده).
خسارت های غیر قابل جبران: درصورتی که رانندۀ اتومبیل هنگام وقوع حادثه فاقد گواهی نامۀ رانندگی باشد یا گواهی نامۀ رانندگی او باطل شده باشد یا مطابق مقررات راهنمایی و رانندگی ، گواهی نامۀ راننده برای رانندگی اتومبیل بیمه شده متناسب نباشد. اتمام اعتبار گواهی نامۀ رانندگی درحکم ابطال آن نیست.
شخصی که با وسیلۀ نقلیه موتوری زمینی خود ، ازجمله اتومبیل سواری شخصی قصد سفر به خارج دارد باید گواهی نامۀ رانندگی بین المللی داشته باشد. بیمه نامۀ شخص ثالث و بیمه نامۀ بدنه برای پوشش خسارت احتمالی اتومبیل درخارج از محدودۀ جغرافیایی ایران، به شرط ارائۀ این گواهی نامه صادر می شود . متقاضی باید گواهی نامۀ رانندگی داخلی و پاسپورت خود را به مرجع صدور گواهی نامۀ رانندگی بین المللی ارائه نماید.
گواهی نامۀ رانندگی بین المللی به اعتبار گواهی نامۀ رانندگی داخلی و طبق مفاد قانون الحاق ایران به کنوانسیون عبور و مرور درجاده ها وکنوانسیون مربوط به علائم راه ها مصوب 1354 ، توسط ادارۀ راهنمایی و رانندگی صادر می شود و مدت اعتبار آن یک سال است (بندی در آیین نامۀ راهنمایی و رانندگی).
در بیمه نامۀ شخص ثالث وبیمه نامۀ بدنه، شرطی دربارۀ خسارات بدنی و مالی وجود دارد که به علت مستی راننده، استعمال مواد مخدر یا روان گردان ایجاد می شود.
خسارت های غیر قابل جبران: خسارت ناشی از حوادثی که طبق گزارش مقامات ذی صلاح، به علت مصرف مشروبات الکلی و استعمال مواد مخدر یا روان گردان توسط رانندۀ اتومبیل تحت پوشش پدید آمده باشد.